Obezite vücutta aşırı yağ birikimi olarak tanımlanmaktadır. Aşırı kiloluluk önemli ve ciddi bir halk sağlığı istilasıdır ve son yıllarda obezite prevelansı artmaya devam etmektedir. Obezite ancak dış görünüşü etkileyen bir hastalık değildir çünkü obezite kalp hastalığı,tip 2 diyabet bazı kanser türleri gibi hastalıkların riskini arttırmaktadır.
Aşırı kiloluluğun ortaya çıkma nedenlerinden başlıcaları; genetik faktörler, çevresel etmenler, sağlıksız beslenme ve hareketsiz yaşamdır.
Obezitede en yaygın kullanılan yöntem beden kitle indeksinin (bki ) tespit edilmesidir. Bir bireyin ağırlığının (kilo) kişinin boyunun (metre) karesine bölünmesiyle tespit edilir. Örneğin boyu 170 cm kilosu 58 kg olan bir bireyin değeri 20.06 kilo/ m2dır. Aşırı kiloluluk; ferdin vücut kitle indeksiniz (bmi) 30 veya daha yüksek olduğunda teşhis edilmektedir.
Obezitenin tedavi yöntemleri; diyet müdahaleleri, fizyolojik aktivite müdahaleleri ve davranış değişikliğidir. Bununla birlikte son yıllarda popüler olan obezite cerrahisi veya bariatrik cerrahisi de obezitenin tedavi yöntemidir. Bariatrik cerrahinin devamlı kilogram kaybındaki etkisi iyi bilinmektedir. Bariatrik cerrahi, % 50-65 oranında fazla kilogram kaybını sağlamaktadır.
Herkesin aklına ‘şişman yâda obez bireyler aşırı kiloluluk cerrahisi geçirmeden kilogram verebilir mi? ‘ sorusu gelmektedir. Bu probleminin cevabı evet ‘tir. Bireyler cerrahi geçirmeden de rejim müdahaleleri ve fizyolojik aktivite ile ciddi miktarda kilogram vererek sağlıklı bir hayata kavuşabilir.
Kg vermede günlük diyetinizde 500 kcal kısıtlama icap ettiği önem kazanmıştır. Yapılan çalışmalar, düşük kalorili diyetlerin, başladıktan sonraki 6 ay arasında %7 -%10 kilo kaybına neden olduğunu göstermiştir. Bununla beraber haftada en az 150 dakika orta ağırlıkta fiziksel aktivite yapılmasının kilogram kaybında müessir bulunduğunu bilinmektedir.
Obezite ve beslenme tedavisi
Diyet değişiklikleri aşırı kiloluluk tedavisinde çok önemlidir. Hem düşük kalorili bununla birlikte sağlıklı diyet modelleri ile kg kaybı hedeflenmelidir. Bireylerin rejim listelerinde enerji ihtiyacının, % 45-65’in karbonhidratlardan, % 20-35% yağdan ve % 10-35% proteinden karşılanmasını önerilmektedir. Yağ ve şeker açısından zengin, oldukça lezzetli, enerjisi yüksek gıdalardan oluşan batı diyeti kilo almaya sebep olmaktadır. Bireylerin bu diyetlerden kaçınarak Akdeniz rejim modeli şeklinde diyet modellerini uygulaması kg kaybını sağlayacaktır.
Bununla birlikte d vitamini eksikliği ferdin kilogram vermesini zorlaştırmaktadır. Zira bireyin kan testleri düzenli, yapılmalıdır ve zayıflama dönemi diyetisyen ve tabip kontrolünde olmalıdır.
